Onweer komt vaak in drie weersverschijnselen: De onweerswolk, de bliksem en de donder.

De onweerswolk

Het onweert meestal als er grijze stapelwolken ontstaan. Het kan ook ontstaan als het onbewolkt is. In deze wolk stroomt de lucht krachtig op en neer, met een snelheid van wel 100 km per uur. De warme lucht stijgt en koelt snel af. Hierdoor verandert de waterdamp en worden het druppels of nog kouder, in hagelstenen. Voor onweer is meer nodig dan een goed gevulde wolk. Opbollende stapelwolken luiden in veel gevallen een weersverandering in, zeker als de wind aantrekt en ook de hoeveelheid bewolking toeneemt. De typische onweerswolk wordt cumulonimbus genoemd. Ook wanneer de temperatuur ‘s avonds aan het eind van een zomerdag niet daalt is dit een sterke aanwijzing dat het ‘s nachts gaat onweren.

Er moet ook elektriciteit in de lucht zijn. En die zit er dan ook terwijl je daar niks van merkt. Soms is er heel veel elektriciteit in de lucht, bijvoorbeeld in zo’n stapelwolk, waarin de lucht zo snel voortbeweegt. De druppels en de hagelstenen worden elektrisch geladen. Sommige worden positief geladen en anderen negatief geladen. Je kan het zien als een plus of een min. Denk aan een batterij, die heeft dat ook. In de wolken zitten de verschillende deeltjes niet bij elkaar. De positieve deeltjes zitten boven en de negatieve deeltjes zitten er onder.

De bliksem

Er is een stapelwolk en er zijn elektrisch geladen deeltjes. Het onweer kan nu gaan beginnen! De elektrisch geladen deeltjes trekken elkaar aan. Deze deeltjes willen naar elkaar toe om zich te ontladen. Na het ontladen, zijn ze niet meer positief of negatief geladen maar juist neutraal. Die ontlading uit zich via een enorme vonk namelijk: de bliksem! Een bliksem kan zo’n 5 a 6 kilometer lang worden en heeft een snelheid van wel 150.000 kilometer per seconde! De bliksem is ook heel heet ongeveer 30.000 graden Celsius. Dat is vijf keer zo heet dan de oppervlakte van de zon. De meeste ontladingen gebeuren in de wolk zelf of tussen een aantal wolken. Dat zijn weerlichten, maar is er een ontlading tussen een wolk en de aarde, dan hebben we te maken met een blikseminslag. De elektriciteit in een wolk zoekt vaak de kortste weg. Daarom is de inslag van een bliksem vaak op het hoogste punt.

Het lijkt alsof de bliksem vanuit de lucht naar de aarde daalt, maar dat is niet zo. Het deel wat je kunt zien van de bliksem, breidt zich van beneden naar boven uit. Dit heet het bliksemkanaal en krijgt contact met de tegengestelde lading dichtbij de aarde. De kortsluiting begint dus hier beneden. Wij kunnen dit niet met het blote oog zien, want de reis van de bliksem tussen aarde en wolk is slechts een fractie van een seconde. Het gaat dus bliksemsnel.

De donder

Donder is het geluid dat tijdens onweer gehoord wordt door de ontlading van de bliksem. Deze knallen noemen we de donder. De donder ontstaat door de intense hitte van de bliksem. De lucht zet zich zo snel uit, dat hij als het ware ontploft. Wanneer het ver weg is, klinkt er een flinke knal. Bliksem en donder zijn er precies op hetzelfde moment. Toch kun je ze niet zien of horen tegelijk. Dat komt doordat licht en geluid door de ruimte trekken met een andere snelheid. Licht reist een miljoen keer sneller door de ruimte dan geluid. De bliksem zie je dan ook meteen. De donder hoor je veel later. Een onweersbui blijft meestal niet langer dan een uur boven een gebied hangen. Vaak kan het langer duren voor het onweer echt is afgelopen. Dat komt omdat er naast de oude buien, er steeds nieuwe buien ontstaan.